Thuận lợi và thách thức khi đấu thầu qua mạng

1. Lợi ích của đấu thầu qua mạng (đấu thầu online)

Đối với các cá nhân, doanh nghiệp, hay các bên mời thầu thì việc tiến hành đấu thầu online đem lại rất nhiều lợi ích cho họ. Vì thông tin rất minh bạch, mọi Hồ sơ yêu cầu/Hồ sơ mời thầu đều hiện trên hệ thống dù không tham gia đấu thầu qua mạng và đây là một ưu điểm vượt bậc. Tiếp theo là thông tin được tiếp cận nhanh chóng, chính xác giảm lượng lớn thời gian, chi phí thủ tục mang tính hành chính. Với máy tính kết nối internet chúng ta có thể thuận lợi chuẩn bị và nộp hồ sơ dự thầu nhanh chóng. Không những thế, tất cả thông tin đấu thầu như kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thông báo sơ tuyển, thông báo mời thầu, hồ sơ mời thầu, biên bản mở thầu, báo cáo đánh giá tổng hợp, kết quả lựa chọn nhà thầu... đều được hiện trên hệ thống tạo nên một môi trường cạnh tranh công bằng, bình đẳng cho các nhà thầu.

Đấu thầu qua mạng đã mang lại cơ hội lớn cho các nhà thầu mới, thiết lập lại thị trường mua sắm công được công bằng, minh bạch hơn.

Cơ sở pháp lý khi Thông tư 11/2019/TT-BKHĐT ra đời mang tính đột phá...

Chúng ta đã biết đấu thầu qua mạng là lộ trình Chính phủ đang tiên quyết theo đuổi nhằm đáp ứng đòi hỏi thực tiễn của cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên thế giới. Lộ trình cho giai đoạn 2020-2025 đã được Chính phủ giao và Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành theo Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT  như sau:

“1. Năm 2020:

a) Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với toàn bộ (100%) các gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh thuộc lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ tư vấn có giá gói thầu không quá 5 tỷ đồng và thuộc lĩnh vực xây lắp có giá gói thầu không quá 10 tỷ đồng, trừ trường hợp đối với các gói thầu chưa thể tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng hoặc các gói thầu có tính đặc thù;

b) Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng trong năm phải bảo đảm tổng số lượng các gói thầu đạt tối thiểu 60% số lượng gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh và tổng giá trị gói thầu đạt tối thiểu 25% tổng giá trị các gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh.

2. Năm 2021:

a) Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đối với toàn bộ (100%) các gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh thuộc lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ tư vấn có giá gói thầu không quá 10 tỷ đồng và thuộc lĩnh vực xây lắp có giá gói thầu không quá 20 tỷ đồng, trừ trường hợp đối với gói thầu chưa thể tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng hoặc các gói thầu có tính đặc thù;

b) Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng trong năm phải bảo đảm tổng số lượng các gói thầu đạt tối thiểu 70% số lượng gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh và tổng giá trị gói thầu đạt tối thiểu 35% tổng giá trị các gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh.

3. Giai đoạn từ năm 2022 đến năm 2025:

a) Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng tối thiểu 70% các gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật đấu thầu;

b) Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng toàn bộ (100%) gói thầu sử dụng vốn nhà nước để mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập;

c) Tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng toàn bộ (100%) gói thầu mua sắm tập trung.”

Thực tiễn triển khai Thông tư 11/2019/TT-BKHĐT

Thực tế nếu xem xét các số liệu thống kê cho thấy 05 tháng đầu năm 2020, tỷ lệ các gói thầu đã thực hiện đấu thầu qua mạng đã đạt được 78,7% trên tổng số gói thầu trong phạm vi đấu thầu qua mạng và đạt 74,8% chiếm trên tổng số gói thầu; Đạt tỷ lệ về giá trị tương ứng là 48,9% và 30,9%

Hiện nay, một số Bộ ngành còn thực hiện tham gia 100% đấu thầu qua mạng như: Bộ Ngoại giao, Tòa án Nhân dân tối cao, Văn phòng Quốc hội.

Từ những phân tích trên có thể thấy việc tham gia đấu thầu online là con đường quan trọng mà các nhà thầu cần khai thác từ các nguồn vốn trên Hệ thống đấu thầu của Chính phủ.

Bước phát triển lớn của hạ tầng kỹ thuật kèm theo chính sách vĩ mô hỗ trợ

Với sự phát triển nhanh chóng của đất nước ta hiện nay, thì hệ thống hạ tầng viễn thông của Việt nam cũng có những bước phát triển vượt bậc, giúp đất nước ta trở thành một trong những nước có hạ tầng viễn thông phát triển nhanh nhất trong khu vực. Chính điều này đã mang lại cho người dùng chất lượng viễn thông ngang hàng với khu vực. Nó đã mang đến cho các cá nhân, doanh nghiệp cơ hội rộng lớn với các nguồn thông tin, nguồn vốn đa dạng từ đầu tư công, chi tiêu công, vốn vay ưu đãi và các nguồn vốn xã hội hóa khác.

Bên cạnh đó, trong thời gian gần đây sự quyết liệu của hệ thống chính trị với mục tiêu đưa Việt Nam đến với cách mạng 4.0 cũng là điều thuận lợi cho các thành phần kinh tế xã hội giúp ra đời các công cụ chuyển đổi số cho các doanh nghiệp khi tham gia đấu thầu ví dụ như: Phần mềm săn thông tin thầu DauThau.INFO

Theo đánh giá của một chuyên gia thì đấu thầu qua mạng còn có sự phát triển nhanh, mạnh tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà thầu, mở ra thời kỳ kỷ nguyên số kết nối giữa chủ đầu tư và các nhà thầu.

2. Những thách thức khi tham gia đấu thầu qua mạng mà các nhà thầu sẽ gặp phải

Theo đánh giá của chúng tôi thì đây không phải vấn đề lớn đối với những nhà thầu lớn hay những nhà thầu mới, nó chỉ cần dành thời gian để tìm hiểu và các công cụ hỗ trợ với kinh nghiệm mà thôi. Cái khó ở đây là tư tưởng, thực tế đã dần thay đổi về mối quan hệ “xin cho”, “Sắp xếp” trong đấu thầu, trước đây còn cho rằng phải có “quan hệ” thì mới có thể tham gia đấu thầu không thì chỉ tốn công vô ích. Sau khi tham gia đấu thầu qua mạng thì chủ đầu tư/bên mời thầu cũng không biết nhà thầu nào sẽ tham gia và họ ở đâu, chỉ khi hệ thống mở thì họ mới biết được. Việc sắp xếp hiện nay đã khó có thể thực hiện được bởi hệ thống chính trị ngày càng nghiêm khắc xử lý đối với các trường hợp vi phạm.

Một trong những thách thức tiếp theo đó là nguồn nhân lực của các nhà thầu khi tham gia đấu thầu qua mạng cần phải có kỹ năng nhất định về công nghệ thông tin, sẽ khó khăn hơn đối với các nhà thầu tại địa phương không phải thành phố lớn.

3. Bắt đầu tham gia đấu thầu qua mạng như thế nào?

Chúng tôi đã tóm tắt một số bước để các nhà thầu có thể thực hành tham gia đấu thầu qua mạng đối với các nhà thầu lần đầu tham gia hoặc đã từng làm nhưng chưa có nhiều kinh nghiệm:

1. Đầu tiên chúng ta cần phải xác định đây là việc làm quan trọng, lâu dài và cần phải có chiến lược cụ thể từ nhân sự, cơ sở vật chất và cách tiếp cận thông tin

• Về nhân sự, cần phải có nhân tố chủ lực để nâng cao thành công. Cần nâng cao trình độ đối với những cán bộ đã làm việc lâu năm, tiếp tục đào tạo tham gia các khóa học về đấu thầu qua mạng

• Về cơ sở vật chất, cần chuẩn bị sẵn đường truyền internet có kết nối ổn định, tốc độ cao, thiết bị máy tính chỉ dùng để thực hiện công việc liên quan đến đấu thầu online.

• Cần tận dụng các cơ hội mà đấu thầu trực tiếp mang lại, tiếp cận thông tin nhanh, đa chiều,...
   

2. Với những nhà thầu mới tham gia đấu thầu trực tuyến thì dưới đây là những điều bắt buộc:

• Tìm hiểu thông tin thị trường, các gói thầu thường được mời trong lĩnh vực mình kinh doanh để nghiên cứu xây dựng hồ sơ năng lực cho doanh nghiệp phù hợp. Ví dụ: Bằng cách sử dụng gói phần mềm VIP1 của DauThau.info, bạn sẽ biết được ngành nghề mà bạn đang kinh doanh đang được mời thầu nhiều hay ít trong quá khứ và hiện tại thông qua việc xem xét các thông báo mời thầu mà phần mềm tìm được cho bạn. Bằng cách sử dụng gói phần mềm T0 của DauThau.info để xem các hồ sơ mời thầu và so sánh khả năng đáp ứng của doanh nghiệp bạn, bạn sẽ biết được mình cần bổ sung thêm năng lực gì để tham gia đấu thầu. Bằng cách sử dụng gói phần mềm VIP3 của DauThau.info bạn sẽ biết được các đối thủ cạnh tranh của bạn ở trong ngành.

• Nắm chắc các bước tham gia đấu thầu qua mạng và đấu thầu trong thị trường mua sắm công.
   

3. Tiến hành đăng ký tham gia là bên mời thầu/nhà thầu trên Hệ thống đấu thầu quốc gia nếu chưa có tài khoản và chứng thư số trên hệ thống (tại địa chỉ http://muasamcong.mpi.gov.vn/). Quá trình tham gia cần lưu ý 02 vấn đề: Mã số đăng nhập (mật khẩu - password) khi khai báo phải tự nhớ - tốt nhất là nên ghi vào nhật ký hoặc file tài khoản, hệ thống không lưu và không cho phép lấy lại mật khẩu khi bạn “trót” quên; Lưu giữ chứng thư số (CTS) ở một máy tính cố định, như gợi ý ở trên là máy tính dùng để tham gia đấu thầu. Xem thêm hướng dẫn tại đây: https://dauthau.asia/news/topic/huong-dan-nha-thau/

4. Cần tham gia thứ trước trên hệ thống mua sắm công để làm quen với các bước thực hiện, trên hệ thống hiện có nhiều mã để các bên có thể tham dự

5. Tìm kiếm các nguồn thông tin để lựa chọn nhà thầu như: Từ đối tác, bạn bè, các mối quan hệ sẵn có và nguồn thông tin dồi dào từ Hệ thống đấu thầu quốc gia. Khi sử dụng hệ thống này thì các nhà thầu phải sử dụng các gói phần mềm VIP, SIEUVIP của bộ phần mềm DauThau.info để được hỗ trợ tối đa trong việc khai thác và tiếp cận dữ liệu thầu một cách sớm nhất.

Hiện nay có nhiều công cụ hỗ trợ, các độc giả có thể cân nhắc lựa chọn nhưng chúng tôi có thể khẳng định bộ phần mềm DauThau.info đứng số 1 trên thị trường có tính năng tốt, tìm kiếm thông tin chuyên sâu và chi phí sử dụng cũng thuộc hàng rẻ nhất trong các đối thủ cạnh tranh

Về kinh nghiệm thì chúng ta cần phải làm việc và rút ra từng ngày, chúng tôi chỉ có thể giúp các nhà thầu vượt qua được khó khăn ban đầu. Hãy theo dõi huongdandauthau.vn/ và đón đọc những bài viết mới của chúng mình nha.